Een “Self-Organizing Organization”, hoe werkt dat?

Self-Organizing OrganizationRecentelijk heb ik als Editor voor InfoQ meegewerkt aan het artikel over een Self-Organizing Organization. Het beschrijft een (bestaande!) organisatie zonder hierarchie en managers, waarin iedere medewerker vrij kan beslissen wat hij/zij wel of niet doet.  Een kijkje in de keuken van een Self-Organizing Organization, en de succesfactoren van self-organizing. 

Emmannuel Gaillot heeft een artikel gepubliceerd op InfoQ met de titel Self-Organized Organizations (For Real). Een interessant stuk waarin hij beschrijft hoe hun organisatie werkt als een self-organizing organization:

/ut7 is one of the rare companies in IT that consistently operates under principles of self-organization. But what is self-organization, at company level? Basically, it means that the company organizes itself according to the free will of each individual in the company, all of them freely choosing to co-operate for achieving some goals.

De organisatie heeft geen managers en geen hierarchie, afstemming en beslissingen worden gedaan mbv Open Spaces en de Law of Two Feet:

Once a week we hold a formal Open Space, with opening, marketplace scheduling and closing. We use it to discuss what needs to be discussed prior to making an informed decision and to exchange information. We also use it to share whatever drives our passion at the moment, usually in the form of production activities such as programming, writing articles or songs, cleaning up or playing games of all kinds, some serious, some not.

We’ve put “The Law Of Two Feet” (or, as some of us say, Bipodocracy) at the core of our governance scheme. That is, if you’re where you are, doing what you’re doing, this means you’re either learning something or contributing to the group.

Als Editor voor Agile bij InfoQ heb ik Emmanuel begeleid bij het schrijven en publiceren van het artikel, en raakte ik geinteresseerd in hun principes en aanpak. Ik herkende mijn ervaringen met Open Spaces bij hun.  Toen vervolgens bleek dat het artikel zeer goed scoorde bij de lezers van InfoQ met meer dan 7000 views in de 1e week na publicatie, was ik aangenaam verrast en verbaasd. Is self-organizing iets bijzonders, iets zeldzaam, onbekend? Self organising is een belangrijk principe van agile, dan zou je verwachten dat er volop teams volgens dit soort principes werken, en dat dus mensen bekend zijn met self-organizing. Maar het lijkt alsof het voor veel mensen nieuw is? Raar eigenlijk!

Veranderproject.nl, een self organizing organization?

Het samenwerkingsverband veranderproject.nl, van waaruit we trainigen geven over projectmatig veranderen met een menselijke maat vanuit ons Verander Manifesto, werkt grotendeels als een self-organizing organization. De 3 oprichters en partners zijn gelijkwaardig, we hebben geen managers en ook geen vaste functies of rollen. Alle activiteiten doen we gezamelijk, zowel het geven van cursussen en de ontwikkeling ervan, maar ook de marketing, sales, cursisten- en finmanciele administratie, website, etc. Er is geen vaste werkverdeling, iedereen draagt in de Scrum sprints bij vanuit zijn beschikbaarheid, kennis en vaardigheden; we zijn allemaal volledig bij betrokken en voelen ons ook gezamelijk verantwoordelijk voor het resultaat. Voor mij is dit een hele natuurlijke en prettige manier van werken, het geeft mij waardering en een goed gevoel.

Is Veranderproject een self-organizing organization? Alle partners zijn ZZPer die ook andere activiteiten doen, ons voortbestaan hangt niet alleen af van Veranderproject.nl. Er zijn veel ZZPers die samen werken, dat maakt het nog geen self organizing. Toch zie ik dingen in de manier waarop wij samenwerken, waarin self-organizing principes een rol spelen. Zoals een minimum aan centrale planning; we werken vanuit een task board in Trello waar iedereen zelfstandig taken oppakt, en ook taken toevoegd of aanpast waar nodig. Activiteiten die nieuw zijn doen we een eerste keer samen, en we reflecteren onze werkwijze continu. We hebben een gedeelde werkomgeving in worknets waarin alle documenten en presentaties zitten, en die gebruiken we ook om te communiceren, gezamelijk stukken te maken en te reviewen (co-writing), deels gesynchroniseerd in stand-ups/telephone conferences en werksessies, en tijds- en plaatonafhankelijk werken. Iedereen draagt bij vanuit zijn sterktes, gericht op een gezamelijk resultaat.

De voordelen van self-organizing

Self-organizing is niet vanzelfsprekend, en ook niet eenvoudig. Maar het heeft zeker voordelen, zoals beschreven door Emmanuel Gaillot in zijn artikel titel Self-Organized Organizations (For Real):

You realize that you manage to work out problems in the company with others, that you achieve goals you believed were beyond your reach. That you’re getting more confident about your abilities and your self-worth. That you face tough decisions with courage and honesty. That you actually like waking up in the morning to go to work. That not only your work, but also your whole life has a meaning. That you’re doing something that matters to you, and to a group of now intimate friends who support your growth. Fears, doubts, uncertainties are still there everyday but they’re so familiar now that you don’t let them prevent you from doing your best. You’re proud of yourself, and of each one in the group.

Amen! En ja, ik herken dit, ik ervaar zelf hoe self-organizing mij voldoening geeft, mij sterker maakt, en plezier geeft in mijn werk. Vrijheid is een belangrijke factor, de vrijheid om je werk zelf te kunnen en mogen organiseren werkt motiverend.

Succesfactoren voor self-organizing

Ik zie drie succesfactoren die ervoor kunnen zorgen dat self-organizing werkt:

  • Inzichtelijkheid en vertrouwen
  • Het Nieuwe Werken (HNW), met een Werkomgeving “in de cloud”
  • Benutten van de sterktes

Samenwerking is crucial om self organizing te laten werken, en vertrouwen is de basis om samen te kunnen werken. Dat vertrouwen versterk je door inzichtelijk te maken wat iedereen doet, alle resultaten, beslissingen, goede en minder goede dingen. Oplossingsgericht werken, benut sterktes en bouw verder op wat er is! Je creert een cultuur waarin alle bijdragen zichtbaar zijn, je samen beter wordt, en en daarmee je doelen bereikt.

Met het nieuwe werken zet je het resultaat voorkomt, en geef je vrijheid in de uitvoering. Geen gedetailleerde plannen, van professionals mag je verwachten dat ze hun werkzaamheden en de daarbij behorende communicatie en afstemming kunnen doen. Een werkomgeving die het mogelijk maakt om tijds- en plaatonafhankelijk werken is crucial (en hoeft helemaal niet ingewikkeld en duur te zijn). Self-Organizing betekent dat iedereen ook in staat moet zijn om zijn/haar bijdrage zelf te plannen en uit te voeren, het nieuwe werken sluit daar naadloos op aan. Het is goed om regelmatig fysiek samen te komen, bijvoorbeeld met Open Spaces waardoor je de medewerkers betrokken houdt bij het bedrijf.

Bij self-organizing pakt iedereen de dingen op waar hij/zij goed in is. Je benut de sterktes van de medewerkers, iedereen levert de maximaal mogelijke bijdrage aan het geheel. Met de medewerker als expert werk je oplossingsgericht. Uiteraard is het goed om tijdens de inventarisatie van het werk te kijken wie het zou kunnen doen, niet om het werk te plannen, maar om te kijken of het team de juiste vaardigheden heeft. En je kunt ook afspreken om elkaar te helpen, dingen samen te doen (pairen), en van elkaar te leren.

Self-organizing is niet eenvoudig, het vraagt om vaardigheden, betrokkenen en ook discipline. Zoals een oud afrikaans spreekwoord al zegt: “alles sal reg kom as ons almal ons plig doen”. Je moet het wel samen willen, de schouders eronder zetten, en volhouden. Maar dan krijg je wel wat :-).

Heb jij ervaring als self-organized organization, of als self organised team? Hoe doe je het, en wat maakt dat het werkt?

Ben Linders

I help organizations with effective software development and management practices. Active member of several networks on Agile, Lean and Quality, and a frequent speaker and writer.

Leave a Reply

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.