Blog

Het implementeren van een verandering in een organisatie is niet eenvoudig. Sommigen zeggen dat leiderschap essentieel is voor verandering. Anderen leggen de nadruk op het managen van de verandering. Maar, wat is nu het verschil tussen leiders en managers? En hebben we de meeste behoefte aan leiderschap, of aan management, of beide om een verandering te implementeren?

Hierbij eerst de definitie die ik hanteer. Een leider is iemand die uitlegt waarom een bepaalde verandering belangrijk is en de mensen daarvoor inspireert. Wat is het doel wat je wilt bereiken, en waarom is dat doel nu zo belangrijk en hoe kun jij daar aan bijdragen? Bij een veranderproject is het essentieel dat de waarom duidelijk is, en dat het voldoende en op een inspirerende manier gecommuniceerd wordt, door personen die aanzien genieten en mensen kunnen binden, m.i. het sleutelelement van leiderschap. Daarnaast is bij een verandering vrijwel altijd sprake van altijd schaarse middelen: Tijd, geld, ruimte, etc. Het op verantwoorde en doelgerichte manier daarmee omgaan zie ik als de kern van management.

Die twee rollen kunnen door 1 persoon uitgevoerd worden, de twee rollen zijn zelfs in iedere persoon herkenbaar, maar ik zie ook heel vaak dat verschillende personen het leiderschap en management voor veranderprojecten invullen. Prima, zolang er dan wel een duidelijke verbinding is, dwz dat de manager de juiste aandacht geeft aan zaken die zorgen dat we de kant opgaan die de leider aangeeft. En andersom, dat de leider uitlegt waarom aan bepaalde dingen wel of geen tijd/geld besteed wordt. Geen hiërarchie, maar samenwerking tussen de leiders en managers! Misschien wel dat het doel zodanig is overgebracht naar de werkvloer, dat de professionals zelf ook in moeilijke omstandigheden de alternatieven vinden om toch de doelen te bereiken.

Ik heb in sommige veranderingen de leider rol gehad, waarbij ik de weg uitstippelde en communiceerde. Samen met een projectmanager die als manager zorgde voor de benodigde middelen werd dan een verandering ingezet. Essentieel daarbij is ook om over voldoende leiderschap en eigenaarschap in de staande organisatie te beschikken om de veranderingen te kunnen borgen. In andere situaties was ik de manager, en had ik de ingangen in de organisatie om tijd, geld en mensen efficiënt in te zetten om een verandering te ondersteunen die een leider voor ogen had. Over en weer was er duidelijke samenwerking en acceptatie van de doelen, aanpak, en rolinvulling.

Leiderschap zonder management kan een organisatie frustreren. Je geeft wel aan waar je naartoe wilt, maar vervolgens geef je niet de middelen en het veranderpad die nodig zijn om er te komen. Andersom is management zonder leiderschap vaak ineffectief. Het is niet duidelijk waar men naartoe wil en de kans is groot dat de middelen verkeerd benut worden.